Achteraf betalen aan banden

Achteraf betalen heeft als betaalmiddel de afgelopen jaren aan terrein gewonnen. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) roept op tot verandering en bescherming van de consument. Want die populariteit komt echter ook met een schaduwzijde: uit onderzoek blijkt dat 20 procent van de consumenten tot 65 jaar te maken krijgt met kosten voor te late betaling. Daarnaast komen relatief veel jonge gebruikers bij incassobureaus terecht.

Buy Now Pay Later (BNPL) voorziet in verschillende consumentenbehoeften. De drie belangrijkste redenen voor achteraf betalen zijn: – zekerheid dat de bestelling compleet en in orde is
– producten eerst in het echt willen zien
– niet hoeven te betalen voor bestellingen die worden geretourneerd.
Voor retailers is BNPL een aanvulling op het bestaande aanbod van betaaldiensten, omdat ze klanten hiermee meer vertrouwen en zekerheid kunnen bieden, waarmee ook de omzet verhoogd kan worden.

Maar er zitten ook grote risico’s aan BNPL, zo waarschuwt de AFM. Mia Junuzović, toezichthouder in het Team Krediet: ‘Het belangrijkste risico is dat BNPL kan bijdragen aan de schuldenproblematiek van consumenten in een kwetsbare financiële situatie. Er bestaat een reëel risico van “schuldenstapeling”. Dat wil zeggen dat BNPL wordt verstrekt aan consumenten die mogelijk al te veel schulden hebben. BNPL-aanbieders zijn namelijk niet wettelijk verplicht om een inkomsten- en lastencontrole uit te voeren en aangesloten te zijn bij het BKR. Ook zien wij risico’s op het gebied van de kosten bij niet op tijd betalen en de informatieverstrekking aan potentiële klanten. Een ander aandachtspunt is het verdienmodel van de aanbieders, die vaak het meest verdienen aan niet op tijd betalende klanten.’ De AFM wil dan ook dat consumenten beter worden beschermd en dat achteraf betalen onder toezicht komt te staan.

Wanbetalers als verdienmodel
Volgens de AFM verdienen ze vooral aan te laat of niet betalende klanten. De inkomsten uit boetes die worden opgelegd aan klanten kunnen flink oplopen; bij sommige aanbieders gaat het om 40 procent van de omzet. Eigenlijk zijn er twee inkomstenbronnen te onderscheiden: webshops die betalen om de service aan te bieden en te laat betalende klanten.

Momenteel houdt de AFM nog geen toezicht op BNPL, maar daar zal over niet al te lange tijd verandering in komen. Junuzović van de AFM: ‘Afgelopen december is er in Europa een voorlopig akkoord bereikt over de herziening van de Richtlijn Consumentenkrediet. Eén van de aangekondigde wijzigingen is dat BNPL onder deze richtlijn valt en daarmee op termijn onder ons toezicht komt.